Yaz Aylarında Dikkat Edilmesi Gerekenler: Enfeksiyonlar ve Korunma Yöntemleri

Yaz aylarında da virüsler, bakteriler peşimizi bırakmıyor… Son zamanlarda mide-bağırsak enfeksiyonlarına sıkça rastlanıyor. Enfeksiyon Hastalıkları, Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Alıcı, bu enfeksiyonlarla ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:

Enfeksiyonlar Neden Artıyor?

Yaz enfeksiyonlarında ilk akla gelen enfeksiyon gastrointestinal (mide-bağırsak) enfeksiyonlardır.

Sıcak ve nemli ortamlar, mikroorganizmaların (özellikle bakterilerin) üremesini hızlandırır.

Bozulmuş ve hijyen olmayan yiyecek ve içecekler, kirli eller ve havuzlar da enfeksiyon riskini artırır.

Gıda Zehirlenmelerine Dikkat!

Yüksek sıcaklıkta gıdalar doğru muhafaza edilmedikleri takdirde hızla bozulur. Gıda üzerinde üreyen bakterilerin toksinleri gıda zehirlenmesine yol açar. Özellikle et, süt, yumurta içeren yiyecekler bakteri üretir. Salmonella, E. coli ve Staphylococcus aureus gibi patojenlere maruz kalınabilir.

Belirtiler

Bulantı, kusma başta olmak üzere bazen ishal, daha nadir olarak da karın ağrısı, ateş görülebilir. Hâlsizlik de yaygındır.

Sıvı kaybına veya yeterli sıvı alamamaya bağlı dehidratasyon dediğimiz ciddi tablo gelişebilir.

Buz Zehirlenmesi Nedir?

Temiz olmayan sudan yapılan ve elle temas eden buzlar da enfekte mikroorganizmalar içerebilir. Güvenilir olmayan buzların içeceklere konulması gıda kaynaklı enfeksiyonlara dolayısıyla buz zehirmenmesine yol açabilir.

En Duyarlı Gruplar

Bu enfeksiyonlar her yaş grubunda görülebilir. Ancak 0–5 yaş arası çocuklar, yaşlı bireyler, bağışıklığı baskılanmış kişiler (örneğin kanser, diyabet hastaları) en duyarlı gruplardır.

Genel Korunma Önerileri

• Temel hijyen kurallarına uyulmalı. Özellikle eller sık sık sabunla yıkanmalı.
• Gıdalar buzdolabında saklanmalı, pişmiş yiyecekler uzun süre dışarıda bekletilmemeli. Çiğ ve pişmiş gıdalar ayrı ayrı muhafaza edilmeli.
• Sebze ve meyveler iyice yıkanmalı ya da kabukları soyulmalı.
• Açıkta satılan, güneşte bekleyen yiyeceklerden ve içeceklerden kaçınılmalı. Şişe suları tercih edilmeli. İçeceklerde hijyeninden emin olunmayan buzlar tüketilmemeli.
• Dışarıda gıda, mekan ve personel hijyenine dikkat edilmeli. Pişmemiş-çiğ, az pişmiş et ve et ürünlerinden, krema, mayonezli gıdalardan ve salatalardan uzak durulmalı.
• Havuzun hijyen olmasına ve yüzerken su yutulmamasına, ayrıca kulak, göz ve cilt temizliğine özen gösterilmeli.
• Temaslı kişiyle ortak havlu, çatal-bıçak kullanılmamalı.

İshal Vakaları Neden Yaygın?

Vakalar, mikrobiyal bulaş (bozulmuş gıda, kirli su, havuz), sıcak hava ve hijyen eksikliği nedeniyle artıyor. İshalin özellikle çocuk ve yaşlılarda görülmesi daha risklidir.

Evde Neler Yapılabilir?

• Bol sıvı alınmalı (su, ayran, çorba)
• Muz, pirinç, haşlanmış patates gibi lifsiz ve bağlayıcı besinler tüketilmeli.
• Süt ürünleri, yağlı-kızartılmış yiyecekler, kafeinli içecekler, çiğ sebze ve meyve tüketiminden kaçınılmalı.
• Probiyotik mikroorganizma içeren gıdaların tüketilmesi uygun olur. Ev yapımı yoğurt gibi…

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Ateşli, kanlı veya 3 günden uzun süren ishalde,
• Şiddetli kusma, bilinç değişikliğinde,
• Susuzluk bulgularında (ağız kuruluğu, idrarsızlık, halsizlik) zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalı.